Thiền định trong giáo dục: Điều gì đang diễn ra phía sau xu hướng này?
Nếu bạn không đủ lớn để ghi nhớ cuộc sống trước khi có mạng internet và điện thoại thông minh, thì ba mẹ hoặc ông bà của bạn có khả năng sẽ nhớ. Đúng vậy, đã có một thời khi trẻ em học viết chữ bằng bút mực – thậm chí là bút máy – và đọc sách được in trên giấy.
Những đứa trẻ dành thời gian để chơi đùa, khám phá thay vì ganh đua. Mọi thông tin chúng cần đều được tìm thấy ở trong thư viện, đây là một nhiệm vụ và cũng là niềm vui. Việc tìm kiếm thông tin với tốc độ chậm và cẩn thận hơn đã giúp học sinh học được cách tập trung và sử dụng năng lực nghiên cứu của mình bằng nhiều cách sáng tạo khác nhau.
Trong hầu hết các trường hiện đại, học sinh ngày nay có thể truy cập vào những nguồn tài nguyên to lớn mà những đứa trẻ trước đây khó có thể tưởng tượng được. Đồng thời, những nguồn thông tin trước đây chỉ có thể tìm thấy trong thư viện thì nay đã trở thành những dòng thông tin tràn ngập mọi nơi, mọi ngõ ngách trên internet. Điều này làm tăng thêm áp lực cạnh tranh và mong muốn đạt được những nấc thang cao trên con đường học tập của học sinh.
Thiền mang lại lợi ích gì đối với học sinh?
Thiền có thể giúp học sinh cảm nhận được lợi ích thực sự đối với cuộc sống và học tập hay không?
Nước Anh đã thực hiện một chương trình đưa Thiền định đến với khoảng gần 370 trường học trên toàn quốc. Nghiên cứu tập trung vào đánh giá tác động xã hội thông qua việc giúp học sinh tiếp cận với các bài thực hành thiền, bắt đầu từ học sinh tiểu học. Đây là một trong những nghiên cứu lớn nhất thuộc lĩnh vực nghiên cứu này cho đến nay. Mục tiêu là đo hiệu quả của thiền mang lại cho trẻ về khả năng cân bằng cảm xúc mà không bị dồn nén sự căng thẳng, stress.
Và ở Ấn Độ, các trường học ở Delhi đã thực hiện dự án “Lớp học vui vẻ” 45 phút bao gồm thiền định và thảo luận. Theo chia sẻ của một học sinh trong tờ báo India Today:
“Chúng tôi thiền và tập trung vào âm thanh – như nhịp đập của tim hay âm thanh trong tự nhiên (tiếng chim hót, tiếng nước chảy, tiếng lá cây,…). Giai đoạn đầu là thực hành vài phút thiền tập trung, tiếp theo đó là chia sẻ một câu chuyện hoặc hoạt động thể chất/tinh thần và cuối cùng là chia sẻ về cảm nhận”.

Quyết định thực hiện thiền định tại học đường không chỉ là một ý tưởng nhất thời. Nó được ủng hộ bởi hàng loạt kết quả nghiên cứu được thực hiện trong nhiều khu vực dành cho học sinh trên tất cả các phương diện: từ các trường công lập, dân lập, các lớp học sinh khuyết tật, các đại học nổi tiếng có sự cạnh tranh rất cao, và kể cả thanh thiếu niên có nguy cơ phạm tội.
Đánh giá chung về kết quả của các chương trình này là thiền định không phải là một phương thuốc chữa bách bệnh, nhưng nó giúp học sinh cải thiện sự tập trung và quản lý cảm xúc một cách hiệu quả.
Gần đây, Viện Sức Khỏe Tâm thần Quốc gia Hoa Kỳ đã báo cáo rằng: “1/5 học sinh Mỹ khi đối mặt với sự lo lắng thì gần một nửa trong số này trải qua ít nhất một một nguyên nhân gây căng thẳng nghiêm trọng ở nhà – như cha mẹ ly hôn, gia đình khó khăn về tài chính hoặc cha mẹ nghiện ngập”.
Wendelon Wagner, 1 giáo viên bộ môn khoa học và là người học thiền định đã làm việc với học sinh trung học cơ sở, trung học phổ thông trong lớp học và giáo dục tại nhà. Cô chia sẻ:
“Một câu hỏi mà tôi luôn hỏi các học sinh ở trường trung học phổ thông trong quá trình học thiền định đó là: Trạng thái tinh thần hiện nay của em đang nghiêng về cái gì? Và Tôi mời các em ấy nghĩ về một tháng trước và liệt kê những tính từ miêu tả cảm xúc của các bạn. Hầu hết những từ như “căng thẳng” hoặc “lo lắng” đều xuất hiện trong danh sách của học sinh.”
“Trường học là một nơi hoàn hảo để thực hành các phương pháp thiền giúp học sinh đối mặt và vượt qua áp lực trong cuộc sống và trường học mỗi ngày”.
Wagner tiếp tục nói. “Nếu những đứa trẻ được thực tập phương pháp thiền định để tự nhận thức đúng đắn bản thân (về cơ thể và tâm trí) – cũng như dành thời gian trong ngày để kiểm tra suy nghĩ của mình – thì các bạn ấy có thể quản lý tốt hơn những cảm xúc. Tôi đã thấy những học sinh chuyển từ thái độ sự tiêu cực như thiếu khả năng tập trung, tự ti, thích nổi loạn thành những con người có thái độ sống tích cực như tập trung tốt, tự tin, bình tĩnh, nhân ái. Những thay đổi nhỏ trong việc tự nhận thức có thể giúp ổn định cảm xúc và khả năng phục hồi cao hơn trong môi trường học tập nhiều áp lực”.

Học sinh không phải là người duy nhất trải qua căng thẳng và lo lắng trong các trường học. Nhiều thách thức mà các nhà sư phạm đang phải đối mặt tương tự với những thách thức mà học sinh của họ gặp phải: công nghệ phát triển, thiếu “thời gian”, giới hạn năng lực, áp lực khi thực hiện những phương pháp giáo dục mới để phù hợp với thế mạnh riêng của mỗi học sinh, v.v…
Nhiều chương trình giáo dục đại học ngày nay có bao gồm cả khóa hướng dẫn thiền định cho giáo viên. Ví dụ, trường đào tạo sau đại học của Harvard đã đưa ra những khóa thiền định trong chương trình học đào tạo giáo viên. Theo trang lý giải của đại học Harvard: “Thực hành thiền định giúp cho giáo viên tập trung nhiều hơn, chấp nhận thực tại, tăng trưởng lòng nhân ái, tình yêu thương, điều này giúp các nhà sư phạm hoàn thành tốt công việc trồng người của mình cũng như cân bằng được cuộc sống”.
Vì vậy, với những lợi ích to lớn của thiền định mang lại cho học sinh và các nhà giáo dục, sẽ không bất ngờ khi thiền định sẽ trở thành một bộ môn được đào tạo chính thức trong các trường học từ bậc tiểu học (thậm chí từ mầm non) cho đến đại học và sau đại học.
- Nguồn: Mindwork; Biên dịch: Triệu Như
Liên hệ với Thiền Việt tại:
Fanpage: https://www.facebook.com/ClbThienViet
Hotline: 0374 836 836
Tham khảo thêm các bài viết:
- Tại sao Ngồi thiền có thể chữa được bệnh?
-
Thiền là gì – 11 tác dụng của ngồi thiền không phải ai cũng biết
Bình luận
Đăng nhập để bình luận.